A música pode ser un vehículo para o desenvolvemento integral do neno que abarque as áreas cognitiva, social, emocional, afectiva, motora, da linguaxe, así como da capacidade de lectura e escritura.
A Música e as súas orixes
A música é un medio de expresión universal, crese que as súas orixes relaciónanse coa propia voz do home. Os primeiros instrumentos musicais apareceron cara ao ano 2500 a. C., na cultura exipcia. Na Grecia e Roma antigas, ao redor do século v a. C., a música foi esencialmente vocal, e fixo uso de instrumentos de percusión, de corda e de vento. Ao redor do século V d. C., a era cristiá trouxo consigo a aparición de cantos litúrxicos. Na Idade Media apareceron os cantos gregorianos como a manifestación musical máis importante da época. Nos séculos XVII e XVIII apareceu a ópera, que coa música instrumental e os grandes compositores de música clásica ( Vivaldi, Beethoven, Schubert, Brahms, Mozart e outros), representaron a madurez da música.
Nos séculos XIX e XX produciuse unha ampliación e perfeccionamento dos diferentes instrumentos musicais. A música comezou a utilizarse como método terapéutico especialmente na segunda metade do século XX, debido ao recoñecemento dos seus efectos sobre o estado afectivo e de atención dos individuos.
O Cerebro
O cerebro humano constitúe o órgano máis importante e de maior complexidade do sistema nervioso, é un órgano que durante a infancia sofre cambios madurativos e que é altamente sensible aos estímulos externos. Anatomicamente podémolo dividir en dous hemisferios (dereito e esquerdo), cada un con características funcionais diferentes e especiais, compostos por lóbulos e cubertos por unha estrutura denominada cortiza cerebral na cal se atopan as áreas do desenvolvemento humano.
Os estudos neuroanatómicos demostraron que o hemisferio esquerdo especialízase no procesamento da linguaxe e o hemisferio dereito na percepción e procesamento da música.
O cerebro humano funciona por medio de conexións (sinapse) que realizan as células cerebrais denominadas neuronas e que son as encargadas de transmitir o impulso nervioso que determina a nosa conduta.
O cerebro humano presenta unha alta capacidade de aprendizaxe e posúe a propiedade de funcionar en situacións extremas ou de déficit tanto orgánicos como funcionais, esta capacidade denomínase plasticidade cerebral.
O efecto “Mozart” e o efecto “Tomatis”
A mediados do século XX, un médico otorrinolaringólogo francés Alfred Tomatis, iniciou unha proposta de rehabilitación dirixida a persoas con dificultades auditivas ou de linguaxe.
O seu programa terapéutico consistía na estimulación musical a través de escoitar pezas de Mozart e outros compositores clásicos, obtendo cambios positivos na rehabilitación da linguaxe e no desenvolvemento do fala, a este efecto denominóuselle “efecto Tomatis”. Así mesmo este eminente médico, elaborou un novo modelo de crecemento e desenvolvemento do oído humano e recoñeceu que o feto escoita sons dentro do útero materno (tales como os movementos da dixestión, os ritmos cardíacos e a respiración da nai). Observou tamén que o recentemente nado reláxase cando oe a voz da nai.
En 1993, Rauscher e colaboradores da Universidade de California, publicaron os resultados obtidos nunha investigación realizada con grupos de estudantes universitarios, a quen se lles espuxo a escoitar durante 10 minutos unha sonata de Mozart, logrando puntuacións altas nas probas de habilidades visoespaciais e cognitivas en xeral, así como un incremento transitorio do cociente intelectual. A este achado denominóuselle “efecto Mozart”.
Estudos posteriores demostraron que o escoitar música de Mozart desencadea cambios de conduta (en relación a estados de alerta e calma), afectividade (induce estados emotivos) e metabólicos (aumento do contido de calcio e dopamina no cerebro).
A música e os seus efectos no desenvolvemento do cerebro
As investigacións que se referiron para o efecto da música sobre o cerebro infantil, coincidiron en que esta provoca unha activación da cortiza cerebral, especificamente as zonas frontal e occipital, implicadas no procesamento espacio - temporal.
Así mesmo ao avaliar os efectos da música a través de rexistros de electroencefalogramas, atopouse que a música orixina unha actividade eléctrica cerebral tipo alfa. Todo o anterior tradúcese no seguinte: a música (sobre todo a música clásica, de Mozart) provoca:
* Aumento na capacidade de memoria, atención e concentración dos nenos.
* Mellora a habilidade para resolver problemas matemáticos e de razoamento complexos.
* É unha maneira de expresarse.
* Introduce aos nenos aos sons e significados das palabras e fortalece a aprendizaxe.
* Brinda a oportunidade para que os nenos interactuen entre si e cos adultos.
* Estimula a creatividade e a imaxinación infantil.
* Ao combinarse co baile, estimula os sentidos, o equilibrio, e o desenvolvemento muscular.
* Provoca a evocación de recordos e imaxes co cal se enriquece o intelecto.
* Estimula o desenvolvemento integral do neno, ao actuar sobre todas as áreas do desenvolvemento.
Para concluír só resta dicir que a música representa un papel importante no proceso ensino aprendizaxe dos alumnos (sobre todo os de educación inicial), por tanto, os mestres, as institucións educativas, os pais e o persoal de saúde, deben coñecer os alcances e beneficios que se derivan do emprego da música como parte importante da educación integral do menor.
Fonte: Dr Eduardo R. Hernández González. Pediatra e Terapeuta da Conducta Infantil.
No hay comentarios:
Publicar un comentario